Η σημασία της πρόληψης στην ανθρώπινη υγεία

«Κάλλιον του θεραπεύειν το προλαμβάνειν» υποστήριζε ο Ιπποκράτης, αναδεικνύοντας τη σημασία της πρόληψης για την υγεία -σωματική και ψυχική- και τη μακροζωία. Η ταχεία εξέλιξη της τεχνολογίας και της πληροφορικής βοήθησε σημαντικά την ιατρική επιστήμη στο έργο της, είτε αφορά στο κομμάτι της πρόληψης είτε σε αυτό της πρώιμης διάγνωσης αλλά και της θεραπείας. Η πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση διαδραματίζουν, σύμφωνα με γενική παραδοχή της ιατρικής κοινότητας, σπουδαίο ρόλο στην προστασία της ανθρώπινης υγείας. Με ολοένα και περισσότερους παράγοντες κινδύνου να κάνουν την εμφάνισή τους, είναι σημαντικό να βρίσκεται σε εγρήγορση τόσο η προληπτική ιατρική όσο και η ατομική υπευθυνότητα.

Τι εννοούμε με τον όρο «πρόληψη»

Πρόληψη είναι ο συνδυασμός των δράσεων που αποσκοπούν στη μείωση των πιθανοτήτων εμφάνισης μιας ασθένειας ή ενός προβλήματος υγείας. Υπάρχουν τρεις βασικοί τύποι πρόληψης:

Η πρωτογενής πρόληψη που αποσκοπεί στην αποφυγή εκδήλωσης μιας ασθένειας ή ενός προβλήματος υγείας.

Η δευτερογενής πρόληψη που αποσκοπεί στην πρώιμη διάγνωση μιας ασθένειας ή ενός προβλήματος υγείας.

Η τριτογενής πρόληψη που αποσκοπεί στη μείωση των επιπτώσεων μιας ασθένειας ή ενός προβλήματος υγείας.

Οφέλη της πρόληψης

Η πρόληψη είναι σωτήρια, αφού κυριολεκτικά σώζει ζωές. Τα οφέλη της, μάλιστα, συναντώνται σε όλους τους τομείς της ζωής μας:

Προαγωγή της υγείας: Η πρόληψη ενισχύει και διασφαλίζει την καλή σωματική και ψυχική υγεία, και συμβάλλει στην αποφυγή εκδήλωσης ασθενειών.

Βελτίωση της ποιότητας ζωής: Η φράση «υγεία πάνω από όλα» υπονοεί μια μεγάλη αλήθεια: όταν υπάρχει υγεία, υπάρχει και ποιότητα ζωής. Όταν είμαστε υγιείς, είμαστε σε θέση να προσδίδουμε στη ζωή μας την ποιότητα που επιθυμούμε. Οτιδήποτε και αν σημαίνει αυτό για τον καθένα μας, εάν έχουμε την υγεία μας μπορούμε δυνάμει να επιτύχουμε τα πάντα.

Προστασία των αγαπημένων μας: Η πρόληψη μάς επιτρέπει να προστατεύουμε τα αγαπημένα μας πρόσωπα από τις ασθένειες, και να προστατεύουμε φυσικά και τον ίδιο μας τον εαυτό, ούτως ώστε να συνεχίζουμε το ταξίδι της ζωής μας παρέα με όσους έχουν σημασία για εμάς.

Πρόληψη στην πράξη: Γενικοί κανόνες

Για να ενσωματώσουμε την πρόληψη στην καθημερινή μας ζωή, αρκεί να ακολουθήσουμε τα παρακάτω απλά, αλλά απολύτως καίρια βήματα:

Επίβλεψη της υγείας μας: Είναι αναγκαίο και ωφέλιμο να ελέγχουμε τακτικά την υγεία μας. Ως ενήλικες θα πρέπει μία φορά τον χρόνο να κάνουμε τις βασικές, γενικές εξετάσεις που συνθέτουν το λεγόμενο check up. Φυσικά, ανάλογα με το φύλο και την ηλικία, αυτές οι εξετάσεις διαφοροποιούνται. Επιπλέον, σε συνεννόηση με τον γιατρό μας κάνουμε όλες τις εξετάσεις που απαιτούνται κατά περίπτωση, εάν αντιμετωπίζουμε συγκεκριμένα προβλήματα υγείας ή υπάρχουν παράγοντες προδιάθεσης ή κληρονομικό ιστορικό για κάποιες νόσους (π.χ. καρδιαγγειακά νοσήματα, καρκίνος του μαστού*, σακχαρώδης διαβήτης, κ.ά.).

Παιδικά εμβόλια: Ο εμβολιασμός αποτελεί τον αποτελεσματικότερο τρόπο πρόληψης των παιδικών νοσημάτων (και όχι μόνο).

Υιοθέτηση υγιεινής διατροφής: Οι διατροφικές συνήθειες έχουν τεράστια επίδραση στην υγεία μας. Μια διατροφή που ως το επί το πλείστον περιλαμβάνει υγιεινές επιλογές, ποικιλία τροφίμων, πληθώρα θρεπτικών συστατικών και αποφυγή επεξεργασμένων προϊόντων είναι το κλειδί για τη διασφάλιση της ανθρώπινης υγείας.

Σωματική δραστηριότητα: Η φυσική άσκηση -είτε πρόκειται για περπάτημα, τρέξιμο, κολύμπι ή οποιοδήποτε είδος άσκησης μας είναι προσφιλές- είναι σημαντική για τη σωματική και την ψυχική ευεξία.

Αποφυγή εξαρτήσεων: Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να αποφεύγουμε τις συνήθειες εκείνες που αποδεδειγμένα βλάπτουν την υγεία μας, όπως το κάπνισμα ή η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ.

Κλείνοντας, ας μην ξεχνάμε ότι ακόμα και οι πιο σοβαρές παθήσεις, εάν διαγνωστούν έγκαιρα, μπορούν στις μέρες μας να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά. Η πρόληψη είναι ζωτικής σημασίας, για αυτό δεν ξεχνάμε να θέτουμε καθημερινά την υγεία μας σε προτεραιότητα.

*Ο Οκτώβριος έχει καθιερωθεί ως ο μήνας ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για τον καρκίνο του μαστού και η 25^η Οκτωβρίου είναι η Παγκόσμια Ημέρα Κατά του Καρκίνου του Μαστού. Ο προληπτικός έλεγχος σώζει ζωές. Δεν ξεχνάμε τα απαραίτητα μέτρα προστασίας: αυτοεξέταση, κλινική εξέταση, υπερηχογράφημα μαστών, μαστογραφία.