Γονείς και εφηβεία: Tips για μια υγιή και «αναίμακτη» σχέση

Η εφηβεία είναι μια απαιτητική και συχνά δύσκολη περίοδος για τη ζωή και την ισορροπία των σχέσεων μιας οικογένειας. Δεν είναι τυχαίο ότι συχνά χαρακτηρίζεται ως η ηλικία της αμφισβήτησης, της επανάστασης και των συγκρούσεων. Ο έφηβος παύει σταδιακά να είναι το παιδί που ήταν τόσο καιρό. Αυτονομείται, αναζητά και διαπλάθει τη δική του προσωπικότητα, αμφισβητεί και πολλές φορές γίνεται – ή έτσι φαντάζει στα μάτια των γονιών- απότομος, απόμακρος και σκληρός. Οι γονείς μετατρέπονται σταδιακά σε παρατηρητές μιας σειράς αλλαγών. Αισθάνονται ότι χάνουν τον έλεγχο, πολλές φορές θυμώνουν, αδυνατούν να κατανοήσουν και να αποδεχτούν τις νέες συνθήκες ή νιώθουν φόβο και ανασφάλεια μπροστά σε αυτήν την αλλαγή. Ωστόσο, τα «λάθη» μεγαλώνουν τις αποστάσεις και γκρεμίζουν τις γέφυρες επικοινωνίας. Και το μυστικό για μια υγιή και «αναίμακτη» σχέση ανάμεσα στους γονείς και τον έφηβο είναι η διατήρηση της επικοινωνίας.

Εφηβεία: Tips για γονείς

Οι σχέσεις είναι απόλυτα φυσιολογικό να δοκιμάζονται, και πολλές φορές αυτό αναγκαίο, προκειμένου να βρεθεί μια νέα ισορροπία. Μέσα από τη δοκιμασία και την αλλαγή οι σχέσεις ωριμάζουν, γίνονται καλύτερες, πιο ουσιαστικές και πιο ανθεκτικές στον χρόνο. Ετοιμαστείτε, λοιπόν, να αλλάξετε ρόλο. Όπως και αν νιώθετε, ο έφηβος θα κάνει την επανάστασή του. Είναι ένα φυσιολογικό στάδιο, που πρέπει να αποδεχτείτε. Συμφιλιωθείτε με τη σκέψη αυτή, αναπροσαρμόστε τη συμπεριφορά σας και μην παίρνετε τα πάντα προσωπικά. Στόχος σας θα πρέπει να είναι η παροχή ενός σταθερού και υποστηρικτικού περιβάλλοντος για τον έφηβο.

Τι θα πρέπει να κάνετε:

• Εάν το παιδί αποφεύγει συστηματικά τις συζητήσεις μαζί σας, αναρωτηθείτε μήπως είστε νευρικοί ή επικριτικοί. Αλλάξτε στάση και μιλάτε πάντα ήρεμα μαζί του.
• Μη διακόπτετε συστηματικά την απομόνωσή του. Ο έφηβος χρειάζεται τον χώρο και τον χρόνο του.
• Να είστε πάντα διαθέσιμοι, ακόμη κι αν νιώθετε ότι ξεκινά συζητήσεις τις πιο ακατάλληλες στιγμές.
• Επικοινωνείτε με τον έφηβο καθημερινά, έστω και με ένα απλό τηλεφώνημα. Ακόμη κι αν δείχνει ότι δεν έχει διάθεση να σας ακούσει, είναι σημαντικό να αισθάνεται ότι ενδιαφέρεστε.
• Αποφεύγετε τις πολλές και αδιάκριτες ερωτήσεις που παραπέμπουν σε «ανάκριση».
• Μην ξεχνάτε να μιλάτε για τα δικά σας συναισθήματα. Δώστε πρώτοι το παράδειγμα για έναν ειλικρινή διάλογο. Με αυτόν τον τρόπο, ίσως καταφέρετε να του δώσετε την αφορμή να εκφραστεί και να «ανοιχτεί».
• Ενημερωθείτε για τα ενδιαφέροντά του, στηρίξτε τις επιλογές του, βοηθήστε τον να ανακαλύψει και να αναδείξει τα ταλέντα και τις κλίσεις του.

Να θυμάστε:

Στην επικοινωνία με τον έφηβο, είναι δική σας ευθύνη να κρατήσετε την όποια συζήτηση στα όρια της ευπρέπειας. Εσείς μπορείτε -και θα πρέπει- να μπείτε στη θέση του παιδιού, όχι το αντίθετο. Μην επιτρέψετε στον εαυτό σας να παρεκτραπεί. Αν χρειαστεί, προφασιστείτε κάτι και διακόψτε ομαλά τη συζήτηση. Είναι προτιμότερο να επιστρέψετε στη συζήτηση με καθαρό μυαλό και αποφορτισμένοι από την αρχική ένταση. Σε κάθε περίπτωση, δείξτε αυτοσυγκράτηση. Επιπλέον, σε περίπτωση που δεν συμφωνείτε με κάποια από τις επιλογές ή συμπεριφορές του, τονίστε ότι δεν απορρίπτετε το ίδιο το παιδί, ωστόσο δεν συντάσσεστε με τον δικό του τρόπο σκέψης, τουλάχιστον όσον αφορά στο ζήτημα για το οποίο έχετε αντιρρήσεις.

Ποιες συμπεριφορές θα πρέπει να σας ανησυχήσουν

Η εφηβική συμπεριφορά είναι συχνά αλλοπρόσαλλη και παράξενη. Ξεσπάσματα, νεύρα και απομόνωση είναι μερικές μόνο από τις πιο συνηθισμένες συμπεριφορές. Σε γενικές γραμμές, θα πρέπει να θορυβηθείτε σε περίπτωση που παρατηρήσετε:

• Πολύ κακή διάθεση ή έντονος θυμό που διαρκεί αρκετές μέρες
• Κατάχρηση ουσιών
• Υπερβολική χρήση της τεχνολογίας που οδηγεί σε εξουθένωση, απώλεια ύπνου
• Κοινωνική απόσυρση και συνεχή απομόνωση
• Άρνηση παρουσίας στο σχολείο ή συμμετοχής σε δραστηριότητες
• Βίαια, συχνά ξεσπάσματα, χωρίς προφανείς αιτίες
• Επιθετικότητα προς τους άλλους ή προς τον ίδιο του τον εαυτό

Σε κάθε περίπτωση, οπλιστείτε με υπομονή, δείξτε κατανόηση και γίνετε συνοδοιπόρος του έφηβου. Όταν η εφηβεία φτάσει στο τέλος της, η σχέση σας θα έχει «μεταμορφωθεί»!