Βιταμίνη Β12· η σημασία της για τον ανθρώπινο οργανισμό

Η Βιταμίνη Β12, γνωστή και ως κοβαλαμίνη, είναι μια υδατοδιαλυτή βιταμίνη που ανήκει στο σύμπλεγμα βιταμινών Β. Είναι απαραίτητη για τον οργανισμό, δεδομένου ότι διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη δημιουργία ερυθρών αιμοσφαιρίων καθώς και στην κυτταρική διαίρεση. Συμβάλλει, επίσης, στον μεταβολισμό της ενέργειας στο σώμα αλλά και στη φυσιολογική λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Η βιταμίνη Β12 συντίθεται μεν από τα βακτήρια του εντέρου, ωστόσο δεν διατηρείται για μεγάλο χρονικό διάστημα και δεν απορροφάται σε ικανοποιητικό βαθμό από τον ανθρώπινο οργανισμό. Για τον λόγο αυτό, είναι απαραίτητη η λήψη της από την τροφή.

Κατά βάση η βιταμίνη Β12 εντοπίζεται σε τρόφιμα ζωικής προέλευσης, όπως το κρέας, τα πουλερικά, τα ψάρια, τα θαλασσινά, τα γαλακτοκομικά αλλά και τα αυγά. Σε φυτικές τροφές απαντάται σε μικρές ποσότητες, κυρίως σε αυτές που έχουν υποστεί ζύμωση, όμως δεν θεωρούνται και τόσο ισχυρές. Επιλογές όπως η διατροφική μαγιά, το μίσο, το τόφου, η σπιρουλίνα, τα φύκη ή τρόφιμα εμπλουτισμένα με βιταμίνη Β12 (π.χ. δημητριακά και φυτικά γάλατα) θεωρούνται καλές πηγές, ωστόσο οι χορτοφάγοι συνήθως δυσκολεύονται να καλύψουν την ημερήσια συνιστώμενη πρόσληψη.

Τα οφέλη της βιταμίνης Β12

Ενέργεια: Συχνά η κόπωση και η αδυναμία συνδέονται με έλλειψη Β12, καθώς αυτή συνεισφέρει σημαντικά στην παραγωγή ενέργειας. Πιο συγκεκριμένα, το σώμα μας χρησιμοποιεί γλυκόζη ως “καύσιμο” και η βιταμίνη Β12 συμβάλλει καθοριστικά στη μετατροπή των υδατανθράκων σε γλυκόζη. Επιπλέον, το σώμα χρησιμοποιεί τη βιταμίνη αυτή για τη μετατροπή των λιπαρών οξέων σε ενέργεια, συνεπώς η έλλειψή της οδηγεί σε μειωμένη παραγωγή ενέργειας.

Εγκεφαλική λειτουργία: Η βιταμίνη Β12 είναι απαραίτητη για τη σωστή ανάπτυξη των νεύρων αλλά και του εγκεφάλου, για αυτό συμβάλλει στις φυσιολογικές νευρολογικές και ψυχολογικές λειτουργίες.

Αποτροπή αναιμίας: Το γεγονός ότι η βιταμίνη Β12 συμμετέχει στον σχηματισμό ερυθρών αιμοσφαιρίων την καθιστά καθοριστικής σημασίας για την αποτροπή της αναιμίας. Μάλιστα, είναι αρκετά σύνηθες η αναιμία να οφείλεται κυρίως σε έλλειψή της.

Γερά οστά: Η επαρκής πρόσληψη βιταμίνης Β12 υποστηρίζει την καλή υγεία των οστών. Μελέτη που έγινε σε περισσότερους από 2.500 ενήλικες έδειξε ότι όσοι είχαν έλλειψη βιταμίνης Β12 είχαν οστική πυκνότητα χαμηλότερη από το φυσιολογικό, γεγονός που κάνει τα κόκκαλα πιο εύθραυστα και αυξάνει τον κίνδυνο για οστεοπόρωση.

Υγιές δέρμα: Όπως όλες οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β, έτσι και η Β12 συμβάλλει στην υγεία του δέρματος, των μαλλιών και των νυχιών.

Ψυχολογία: Η βιταμίνη Β12 παίζει σημαντικό ρόλο στην παραγωγή της σεροτονίνης, γνωστής και ως ορμόνη της ευτυχίας, αλλά και σε άλλες ουσίες του εγκεφάλου. Σε αρκετές μελέτες διαπιστώθηκε ότι άτομα με χαμηλά επίπεδα Β12 είχαν μεγαλύτερες πιθανότητες για εκδήλωση κατάθλιψης, ενώ αντίθετα τα ικανοποιητικά ποσοστά της είναι πιθανό να βοηθούν στην καλύτερη αντιμετώπισή της.

Έλλειψη Β12. Ποια είναι τα συμπτώματα;

Αυξημένες πιθανότητες για έλλειψη της βιταμίνης Β12 έχουν κυρίως οι χορτοφάγοι, άτομα που αντιμετωπίζουν σύνδρομα δυσαπορρόφησης (π.χ. νόσος Crohn, κοιλιοκάκη, παράσιτα κ.ά.), όσοι πάσχουν από αναιμία ή έχουν διαταραχές ανοσοποιητικού (π.χ. λύκος, νόσος Graves) και φυσικά οι ηλικιωμένοι που έχουν δυσκολία σίτισης. Τα συνηθέστερα συμπτώματα από την έλλειψή της είναι η κόπωση, ο πονοκέφαλος και η αδυναμία-ατονία. Μερικά ακόμη πιθανά συμπτώματα είναι το μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα στα άκρα (χέρια και πόδια), οι διαταραχές της εγκεφαλικής λειτουργίας (θολή σκέψη, κατάθλιψη, απώλεια μνήμης κ.ά.), ενδεχόμενες διαταραχές στην όραση και μυϊκή αδυναμία-δυσκολία στο περπάτημα.

Με λίγα λόγια, η βιταμίνη Β12 είναι απαραίτητη για πολλές από τις βασικές λειτουργίες του ανθρώπινου οργανισμού. Εντάξτε στο καθημερινό πρόγραμμα διατροφής σας τρόφιμα που την περιέχουν. Εάν είστε χορτοφάγος, επιλέξτε τρόφιμα εμπλουτισμένα σε βιταμίνη Β12 και για καλύτερα αποτελέσματα συμβουλευτείτε κάποιον διατροφολόγο. Σε περίπτωση που νιώθετε έντονη κόπωση ή αντιμετωπίζετε κάποιο σύμπτωμα που συνδέεται με την έλλειψή της, συζητήστε το με τον γιατρό και ελέγξτε τα επίπεδά της στον οργανισμό σας.